Fryslân boppe!

Als rasechte Friezin heb ik het groene, waterrijke Friesland op 22 jarige leeftijd verruild voor het stadse leven. Eerst voor de grote, multiculturele stad Rotterdam. Daarna voor het wat kleinere, knusse Utrecht.
Mijn Friese accent is al geruime tijd verdwenen achter een ietwat Rotterdamse spraak.
Toch, als er dan ineens een Friese patiënt op de afdeling ligt, dan gaat mijn Friese hart weer kloppen. En is de Friese taal weer overweldigend terug. Het zorgt ook altijd voor mooie momenten als deze patiënten, zo ver van huis, ineens een Friese zuster aan hun bed krijgen. Even wat veiligheid en vertrouwdheid midden in de angst en onzekerheid van een grote operatie of ingrijpende opname.
Wanneer ik die ene dag voor meneer Bouma mag zorgen, doet zijn naam mijn hart al opspringen en bruist het Friese volkslied acuut door mijn aderen. Meneer Bouma is net zo blij als ik.
Voor een operatie die ze in het hoge noorden niet uitvoeren is hij naar het midden van het land gekomen. Het gaat om een Bentall-procedure, een grote hartoperatie waarbij een aneurysma in de aortaboog wordt vervangen, inclusief aortaklep. Met als doel om na zo'n week opname misschien weer vissend langs de Friese waterkant te zitten.
Helaas wordt zijn herstel ernstig vertraagd door de ene na de andere complicatie, waardoor hij ondertussen al meer dan 50 dagen opgenomen is op de IC. Nieren die er na de operatie acuut mee stoppen en om dialyse vragen. Onverklaarbare leverfunctiestoornissen met stollingsstoornissen en dus bloedingen als gevolg. Een longontsteking, waarbij een breed spectrum aan antibiotica de bacterie en forse koorts aan moet pakken.
Eigenlijk had de familie al afscheid genomen van dhr. Bouma, zo slecht ging het op een gegeven moment.
Mw. Bouma vertoeft al die tijd dat haar man op de IC ligt in een familiekamer in het ziekenhuis, vanwege de grote reisafstand. Ook zij is de jongste niet meer. Ze was er op het meest kritieke moment al vanuit gegaan alleen terug te moeten naar hun Friese dorpje.
Toch heeft dhr. Bouma door het juiste behandelbeleid de bocht de goede kant op genomen, zo lijkt het. Hij zit ondertussen in een weantraject, maar nog grotendeels aan de beademing. Nog steeds behoorlijk suf en moeilijk contact mee te krijgen, door algehele zwakte en alle slaapmedicatie van de afgelopen tijd.
Totdat ik hem in het Fries aanspreek, dan kijken zijn ogen me ineens heel helder en vooral glinsterend aan. Een Friese zuster, en dat na 50 dagen Nederlandstalige zusters (en broeders). Een man van 76 die altijd in een klein Fries dorp heeft gewoond en eigenlijk nauwelijks Nederlands spreekt. Hij is helderder dan ooit tevoren, en samen met zijn vrouw is het die avond even meer een Fries theekransje dan betaalde arbeid.
Mijn collega kijkt het geheel glimlachend toe. Zij verstaat lang niet alles, echtpaar Bouma en ik verstaan elkaar des te meer.
Aan het einde van mijn dienst gaat dhr. Bouma met een glimlach slapen. Ik ga met een glimlach naar huis, nog net niet het Friese volkslied neuriënd. Of misschien toch ook stiekem wel. Soms heb je zo'n gouden randje om je (werk)dag. Wat een mooi vak, toch?

Bovenstaande column is geplaatst in het Medische Vakblad 'Critical Care', nr. 01/13.

Hebben jullie mijn website www.lindaderoos.nl al ontdekt? Ook daar is alles te lezen aan columns en artikelen!