Leven of dood?

Als arts zijnde heeft hij te lang aan zichzelf gesleuteld met pijnstillers en antibiotica. Tot hij aanvoelt dat het nu echt niet meer gaat en het sleutelen moet worden voortgezet in het ziekenhuis. En dan is het eigenlijk al veel te laat. Een heamofilus influenza pneumosepsis heeft zich meester gemaakt van dhr. Tol, en flink ook. Daar valt zelf niet tegenaan te sleutelen. Nog dezelfde dag ligt hij op de intensive care. Met hoge hoeveelheden vulling en noradrenaline om maar enigszins stabiel te blijven. Nog geen dag later moet hij al in buikligging beademd worden wegens grote longproblemen. Er is een flinke septische shock, en de functie van zowel nieren, lever als longen zijn aangetast door de sepsis. De kans op overlijden is hoog en neemt toe met het aantal organen dat faalt; de prognose is uiterst somber.
Er wordt voor zijn leven gevochten. Forse hoeveelheden antibiotica moeten de verwoestende bacterie aanpakken. Nierdialyse wordt aangesloten. De beademing staat ingesteld op forse drukken, waarbij we slechts zuurstofsaturaties halen van 80%.
Ondertussen verkleuren de ledematen van dhr. Tol donkerpaars. Door de sepsis, zuurstoftekort en de hoge hoeveelheid noradrenaline raken ze ernstig bedreigd.
Zijn benen zijn uiteindelijk dusdanig bedreigd dat er wordt besloten tot amputatie, tot net onder de knieën. Vreselijke stompen worden het, die moeilijk genezen door zijn ziek-zijn.
Het blijft ook niet alleen bij zijn beide benen, ook zijn rechter onderarm en alle linker vingers zijn ondertussen zwart geworden en moeten geamputeerd.
Dhr. Tol had thuis al eens aangegeven dat hij niet als kasplantje zou willen leven. Regelmatig is er een gesprek met de familie waarin dit wordt aangekaart. Waarna er toch ook steeds weer wordt besloten om door te gaan. Wanneer ben je dan een kasplantje, vraag ik me af. Want wat ook nog eens duidelijk wordt als dhr. uiteindelijk wakker aan de beademing ligt, is dat hij niets kan zien. Blind door zuurstoftekort .
Artsen willen blijven doorgaan met de behandeling; ten eerste is hij nog niet zo oud (61 jaar), en kwaliteit van leven is zeer persoonlijk. Dat laatste is absoluut waar. Maar als je blind bent en geamputeerd aan al je ledematen, dan kan ik een kleine inschatting maken van hoe je je voelt: dood- en doodongelukkig. Zeker als je 2 passies hebt in het leven, wielrennen en computeren.
Als door een wonder overleeft dhr. deze episode op de IC, die overigens bijna 2 maanden duurt. Uiteindelijk krijgt hij een tracheostoma en kan hij praten. Op dit moment van kunnen praten heb ik met smart zitten wachten, nu kan hij zelf zijn wens tot euthanasie uitspreken. Maar dhr. is erg in de war. De ene dag vraagt hij me of ik zijn vrouw wil bellen voor zijn pantoffels (en kijk ik meewarig naar zijn 2 stompen), de andere dag zegt hij opgetogen: ‘Weet je wat ik morgen eens ga doen? Een dagje fietsen!’. Op dat moment moet ik hem weer herinneren aan en confronteren met zijn amputaties en blindheid. Verschrikkelijk gewoon.
Heel veel moeite heb ik gehad met deze casus, en vele collega’s met mij. Hoever gaat het ‘sleutelen’ op een IC. Wát een lijdensweg. Een weg die uiteindelijk na maanden alsnog doodloopt in een revalidatiecentrum, door een longontsteking. Godzijdank?

Bovenstaande column is geplaatst in het medische vakblad 'Critical Care', nr. 05/2012