Het leven is één groot feest!

Je kent het wel. Die families die de IC opkomen, vergezeld van een indringende geur van frituurvet en sigaretten. Met die te vette haren en vaak iets te ordinaire tattoos. Zo ook de familie van André.
André wordt thuis door zijn vrouw aangetroffen op de grond. Ze legt hem in de stabiele zijligging en gaat er wat afwachtend naast zitten. Uiteindelijk belt ze toch maar 112. Als de ambulance arriveert, is er ventrikel fibrilleren te zien op de monitor. Na 8x defibrilleren, 3x adrenaline en 2x cordarone is er weer iets van een normaal ritme te zien.
Op de hartkatheterisatie wordt een onderwandinfarct gezien, waarna een stent wordt geplaatst. Dan komt André op de IC. André gaat gelijk het koelprotocol in, om de kans op hersenschade te beperken. Maar met een flinke delay is de prognose uiterst somber.
De koeling wordt na 24 uur gestopt, maar André wordt niet wakker. Op het EEG laat hij een status epilepticus zien, waarvoor hij wordt opgeladen met fenytoine, en in slaap gehouden met propofol.
Echtgenote en dochters zitten regelmatig naast André. Ze hebben zijn lievelingsmuziek meegebracht, welke de hele dag de kamer vult. Van die muziek die de hele dag in je hoofd blijft zitten. Mannenkoor Karrespoor spant hierin de kroon met ‘Mooi, mooi, mooi man, het leven dat is één groot feest’. Vroeger heb ik dit nummer enorm meegebruld in de kroeg, maar om het op de IC mee te galmen is toch heel ongepast. Ik voel me gewoon opgelaten als ik op de kamer sta, met dit genre muziek en een patiënt waarvan ik nu al weet dat hij het feest der leven niet meer mee gaat vieren.
Als de fenytoinespiegel na een week sedatie adequaat is en de propofol wordt gestaakt, is er nog steeds epileptische activiteit. Hiermee wordt de prognose infaust en dit wordt in een familiegesprek verteld aan de familie.
Er zal worden gestopt met de behandeling. De familie komt in huis en in hun bijzijn wordt de beademing gestopt en de beademingsbuis verwijderd. De morfine en dormicum worden gestart. Het duurt de familie allemaal te lang en ze besluiten naar huis te gaan. Ze willen gebeld worden wanneer het echt achteruit gaat. En natuurlijk vind ik dat op dat moment raar. Het kan ieder moment klaar zijn! Maar dan besef ik ook weer dat we hierin allemaal een andere keuze maken en dat dat oké is. De muziek dendert ondertussen door op de kamer, ‘kedeng kedeng’ van Guus Meeuwis.
De familie is nog geen half uur weg of André gaat hard achteruit. Mijn collega belt de familie. Ik ga in de achtergelaten frituur- en sigarettenlucht naast André zitten en pak zijn hand, zodat hij niet alleen hoeft te sterven. Ik kijk naar hem en besef dat ieder mens én zijn familie uniek is, en dat ze mij uitdagen buiten mijn normatieve kaders te kijken.
Als hij overlijdt, zijn hand nog in de mijne, klinkt het nummer ‘Het valt wel mee en het komt wel goed’ van van Kooten en de Bie. Misschien valt het ook allemaal wel mee, als je dood gaat, en is het hiernamaals goed. En is zijn 50 jaar durende leven één groot feest geweest.


Bovenstaande column is geplaatst in het medische vakblad 'Critical Care', nr. 02/2012.