De mens en zijn verhaal

Julia vraagt me of ik haar wil helpen met het verzorgen van haar patiënt, en we verdwijnen samen in de kamer van mevrouw Meijer. Ik heb haar net in de teampost horen discussiëren met de arts. Dat er feitelijk niks meer mogelijk is, omdat de tumor aan de schaamlip te groot en uitgezaaid is inmiddels. Palliatieve bestraling zou de kanker kleiner kunnen maken en daarmee de dood uitstellen. Maar voor bestraling is mevrouw te slecht.
Bij de woorden tumor en schaamlip krijg ik al lichte rillingen. Die uitmonden in een forse rilling en een vlaag van misselijkheid als mijn collega de dekens wegslaat. Er verschijnt een klomp weefsel, lijkend op een doorbloede spons, met een doorsnede van toch zeker twaalf bij twaalf centimeter. Het sluit de gehele schaamstreek af. Ik probeer mijn mimiek te beheersen, want de blik van mevrouw Meijer volgt mijn blik. Ze oogt erg benauwd en heeft krappe saturaties bij flink wat zuurstof via een non-rebreathingmask. Ik zie waarden op de monitor die een beademingsbuis vereisen. Maar die durven de artsen niet goed aan, bang dat ze daar niet meer afkomt vanwege een bilaterale pneumonie. Mevrouw Meijer probeert iets duidelijk te maken, maar is onverstaanbaar door zwakte en gereutel.
Tijdens de verzorging valt mijn oog op een gezinsfoto aan de muur. Alle vijf staan ze naast elkaar, zonder elkaar te raken. Er gieren allerlei vragen door mijn hoofd terwijl mijn collega de bebloede gaasjes weghaalt, het geheel dept met natte gazen en voorzichtig Jelonet vetverband om de tumor heen legt. Mevrouw Meijer, nog maar 53 jaar jong, heeft hier al twee jaar mee gelopen. Ze durfde niet eerder naar de huisarts te gaan. Het heet wellicht ook niet voor niets ‘schaamstreek’.
Totdat ze ineens met spoed opgenomen moest worden. Door de tumor had ze al een tijd niet meer kunnen plassen. Met als gevolg een acute nierinsufficiëntie, bij een al bestaande nierarteriestenose. Hierdoor is ze overvuld geraakt en nu dus respiratoir fors in de problemen. Bloeduitslagen laten hoge nierfuncties en uitschietende infectieparameters zien. Mevrouw Meijer heeft de afgelopen jaren echt niet meer kunnen fietsen of normaal kunnen zitten, met deze ‘bal’ aan haar schaamlip. Dit alles zonder ook maar met íemand te delen. Want in het slechtnieuwsgesprek met de arts vorige week bleek dat haar echtgenoot en hun drie kinderen van niks wisten. Dan heeft dit huwelijk verdomd weinig intimiteit gekend, zowel fysiek als emotioneel, en de eenzaamheid slaat me om de oren. Het moet het gezin toch ook op zijn minst zijn opgevallen dat mevrouw 15 kg is afgevallen de laatste maanden? Wat ligt hier allemaal aan ten grondslag, vraag ik me af. De mens en zijn verhaal. Om vervolgens te beseffen dat het op de IC (en waar niet) gaat om de mens áchter het verhaal. Uiteindelijk is het niet zo interessant waarom mevrouw Meijer de dingen gedaan - of gelaten - heeft zoals ze heeft gedaan. Voor nu heeft ze veel ‘tender loving care’ nodig, totdat ze gaat overlijden.
Heel soms spoken patiënten nog een tijd door mijn hoofd terwijl ik de deuren van de IC allang achter me gesloten heb. Mevrouw Meijer is er één van.

Bovenstaande column is geplaatst in het Medisch Vakblad 'Critical Care', nr. 03/2014. Ook te lezen op www.lindaderoos.nl